Wykaz inwentarza
Z kolei wykaz inwentarza to dokument o charakterze prywatnym, który sporządzany jest przez spadkobiercę, który przyjął spadek z dobrodziejstwem inwentarza na urzędowym formularzu w sytuacji, gdy spadek był przyjęty z dobrodziejstwem inwentarza. Wykaz może też sporządzić zapisobierca windykacyjny lub wykonawca testamentu. Wykaz inwentarza spadku składa się w sądzie lub przed notariuszem. Sąd właściwy do przechowywania inwentarza to sąd spadku i jest on też odpowiedzialny za ustalenie, czy wykazy inwentarza zostały już złożone i o jakiej treści. Fakt złożenia wykazu inwentarza jest powszechnie jawny.
Wykaz inwentarza spadku ujawnia przedmioty należące do spadku, przedmioty zapisów windykacyjnych z podaniem ich wartości (wg stanu i cen z chwili otwarcia spadku). Podobnie jak w spisie inwentarza, wykaz inwentarza też może być uzupełniony, gdy pominięto którekolwiek z przedmiotów, długów, czy zapisów windykacyjnych spadku.
Co ważne, spadkodawca dochowujący należytej staranności może też zwrócić się do właściwych organów i urzędów z zapytaniem o zaległości, do ZUS, do administracji mieszkania, do urzędu skarbowego, do banków itp. - czy spadkodawca miał jakiekolwiek zaległości w płatnościach. Spadkobierca, który złożył wykaz inwentarza spłaca długi spadkowe zgodnie z treścią tego wykazu.
Jeśli sporządzono zarówno spis inwentarza, jak i wykaz inwentarza to w sytuacji, gdy pojawią się rozbieżności co do ich treści, obowiązuje treść spisu inwentarza.
Kto może zrobić spis inwentarza?
Co do zasady, o sporządzenie spisu inwentarza majątku spadkowego może wystąpić spadkobierca, który przyjął spadek z dobrodziejstwem inwentarza, zapisobierca windykacyjny, a nawet wykonawca testamentu. Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza ma miejsce wtedy, gdy spadkobierca oświadcza przed sądem lub notariuszem, że chce przyjąć po zmarłym spadek z dobrodziejstwem inwentarza i zrobi to w terminie - 6 miesięcy od daty śmierci spadkodawcy. Taki skutek przyjęcia spadku nastąpi obecnie także wtedy, gdy spadkodawca nie złoży takiego oświadczenia w określonym terminie. Osoba uprawniona z tytułu zapisu windykacyjnego to zapisobierca windykacyjny. Z kolei wykonawca testamentu to osoba, która została wyznaczona przez spadkodawcę, najczęściej w testamencie, do wykonania postanowień zawartych w spisanej ostatniej woli.
Spis inwentarza - i co dalej?
Komornik, który sporządził spis inwentarza przesyła do sądu spadku akta sprawy. W przypadku, gdy ujawniony zostanie przedmiot należący do spadku, przedmiot zapisu windykacyjnego lub dług spadkowy niezamieszczony w spisie inwentarza - sąd wyda postanowienie o sporządzeniu uzupełniającego spisu inwentarza. Każda ze stron postępowania spadkowego będzie mogła zapoznać się z treścią wykonanego przez komornika spisu inwentarza. Wartość przedmiotów należących do spadku i przedmiotów zapisów windykacyjnych komornik ustala według stanu i cen z chwili otwarcia spadku, a wysokość długów spadkowych - według stanu z chwili otwarcia spadku.
Ile kosztuje spis inwentarza?
Zgodnie z przepisami, koszty spisu inwentarza co do zasady ponosi osoba, która złożyła wniosek o sporządzenie tego spisu. Co istotne, nie ma jednej stałej kwoty opłaty od takiego wniosku - oblicza się ją według stawki godzinowej. Może tak się zdarzyć, że w przypadku, gdy do spadku należy nieruchomość lub przedsiębiorstwo, komornik powoła wtedy biegłego w celu sporządzenia opinii co do wyceny tej nieruchomości lub firmy. Koszt takiej opinii również będzie pokryty przez wnioskodawcę. Opłata taka może się więc wahać od kilkuset złotych do nawet kilku tysięcy (np. w przypadku dużej liczby nieruchomości wchodzących w skład spadku).
Czy trzeba robić spis inwentarza?
Co do zasady sporządzenie spisu inwentarza nie jest konieczne. Jednak każda osoba, która przyjmuje spadek z dobrodziejstwem inwentarza powinna zabiegać o to, by sporządzony został spis inwentarza bądź wykaz inwentarza, bowiem leży to w jej interesie. Takie dokumenty stanowią podsumowanie całego majątku spadkodawcy - zawiera się tam także informacje o długach, jakie spadkodawca zawierał, co jest dla spadkobiorców informacją bardzo cenną. Na uwadze należy mieć, że w przypadku przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza spadkobierca ponosi odpowiedzialność za długi do wartości ustalonego w wykazie inwentarza lub spisie stanu czynnego spadku.
