Co to jest spadek?
Najogólniej mówiąc spadek stanowi ogół praw i obowiązków należących do spadkodawcy w chwili jego śmierci, które przechodzą na jego następców prawnych tzw. spadkobierców w drodze dziedziczenia, czyli mówiąc prościej jest to wszystko to, co zgodnie z prawem można odziedziczyć po zmarłym. W polskim kodeksie cywilnym wskazuje się, że do spadku nie zalicza się praw ściśle związanych z osobą zmarłego (np. prawo do renty odszkodowawczej, roszczenie alimentacyjne, prawa wynikające z podlegania ubezpieczeniom społecznym itp.) oraz tych, które przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami (np. służebność osobista), czyli tego nie możemy odziedziczyć, gdyż byłoby to niezgodne z prawem. Nie można odziedziczyć też niemajątkowych praw rodzinnych wynikających z małżeństwa lub pokrewieństwa np. prawo żądania rozwodu, alimentów itp.
Co wchodzi w skład spadku?
Jako przykładowe prawa, które wchodzą w skład spadku można wyróżnić: prawa rzeczowe tj. własność np. mieszkania, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, hipoteka, zastaw, posiadanie, z zobowiązań można tu wyróżnić m.in. wierzytelności z umów i bezpodstawnego wzbogacenia. Z kolei obowiązki, które wchodzą w skład spadku to wszystkie obowiązki, których podmiotem był spadkodawca i obowiązki związane z dziedziczeniem.
Do spadku zalicza się także tzw. długi spadkowe, które powstały zarówno przed śmiercią bliskiej nam osoby (kredyty, pożyczki, konieczność wypłaty wynagrodzenia za wykonaną pracę itp.) jak i już po jej śmierci- przeważnie dotyczy to kosztów pogrzebu, kosztów postępowania spadkowego, obowiązek zaspokojenia roszczeń o zachowek, obowiązek wykonania zapisów i poleceń zawartych w testamencie itp.
Do praw i obowiązków spadkowych nie zalicza się tych, które nie mają charakteru prywatnoprawnego, majątkowego i są ściśle związane z osobą spadkodawcy.
Co ważne, spadkobierca nabywa spadek z chwilą jego otwarcia, a spadek otwiera się z kolei z chwilą śmierci spadkodawcy, zatem otwarcie spadku = śmierć spadkodawcy. Zatem spadkobierca nabywa spadek z chwilą śmierci spadkodawcy, od tego czasu wstępuje więc we wszystkie należące do spadku prawa i obowiązki.
Jeśli szukają Państwo sprawdzonej Kancelarii do sprawy spadkowej w mieście Poznań, zapraszamy.
Jesteśmy do dyspozycji.
Powołanie do spadku
Powołanie do spadku może nastąpić z ustawy albo na podstawie testamentu. Powołanie z ustawy ma miejsce wtedy, gdy spadkodawca nie powołał nikogo do dziedziczenia, bądź też żadna z osób powołanych nie chce lub nie może dziedziczyć. Jeżeli spadkodawca powołał spadkobierców tylko co do części spadku, to co do reszty następuje dziedziczenie ustawowe.
Powołanie do spadku w drodze testamentu ma miejsce wtedy, gdy spadkodawca pozostawił ważny testament, z którego treści wynika, kto według jego woli ma być spadkobiercą.
Przyjęcie i odrzucenie spadku
W ciągu sześciu miesięcy, od kiedy spadkobierca dowiedział się o tytule swojego powołania, może on odrzucić spadek, przyjąć go bez ograniczenia odpowiedzialności za długi (przyjęcie proste) bądź przyjąć z ograniczeniem tej odpowiedzialności (przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza). Brak oświadczenia spadkobiercy w powyższym terminie jest jednoznaczny z przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza.
Odrzucenie spadku najczęściej ma miejsce w sytuacji, gdy długi spadkowe przewyższają to, co spadkobierca zyskałby wskutek dziedziczenia – bowiem w takiej sytuacji dziedziczenie jest zwykle po prostu nieopłacalne.
Przyjęcie proste powoduje, że spadkobierca odpowiada z całego swojego majątku za długi spadkodawcy. Natomiast przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza skutkuje tym, że odpowiedzialność spadkobiercy ograniczona jest tylko do wysokości uzyskanych przez niego długów spadkowych.
Zachowek
Zachowek to taka część spadku, która należy się osobie bliskiej spadkodawcy (zstępnemu, małżonkowi i rodzicowi, jeśli w danym przypadku dziedziczyliby na podstawie ustawy), niezależnie od tego, czy zmarły wyraził wolę, by ta osoba dziedziczyła. Takie uregulowanie ma na celu ochronę osób najbliższych spadkodawcy przed rozporządzeniem niekorzystnym dla nich.
Osobie uprawnionej do zachowku przysługuje połowa udziału spadkowego, jaki uzyskałaby, gdyby była powołana do dziedziczenia z ustawy. Jednakże jeśli jest to osoba trwale niezdolna do pracy bądź jeśli jest to małoletni zstępny (dziecko, wnuk itd.) spadkodawcy, to takiej osobie przysługuje zachowek o wartości w wysokości 2/3 udziału spadkowego, jaki by jej przypadał.
Jeśli osoba, której należy się zachowek, nie uzyskała go, przysługuje jej roszczenie przeciwko spadkobiercy o zapłatę sumy potrzebnej do pokrycia zachowku bądź jego uzupełnienia.
